Sözlük

A

• Akut kriz: Kısa süreli ani, şiddetli klinik nöbet.
• Akut GUT krizleri: GUT ile ilişkili kısa süreli ani, şiddetli ağrı nöbeti
• Amiloidoz: İltihaptan kaynaklanan ve dokulara ve organlara zarar verebilen protein birikimi
• Antikorlar: Bağışıklık sisteminin patojenlerle savaşmak üzere oluşturduğu protein molekülleri. Antikorlar, yapı açısından birbirleriyle benzerdir, ancak mikropları algılayan kısımları benzersizlerdir.
• Artralji: Bir eklemdeki ağrı
• Artrit: Eklem iltihabı
• Artiküler: Vücudunuzdaki eklemlerle ilişkili
• Otoimmün, otoimmün hastalıklar: Kazanılmış bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına karşı koyduğu hastalıklardır
• Otoenflamatuvar: Vücuttaki enfeksiyonlar ya da yaralanmalardan kaynaklanmayan iltihapla ilişkili

B

• Bakteriler: Tek hücreli organizmalar (mikro organizmalar); bir tür mikrop

C

• CAPS: Kriyopirin İlişkili Periyodik Sendrom, üç alt formdaki farklı şiddetten oluşan nadir bir periyodik ateş sendromu
• Kronik: Kalıcı olarak mevcut veya yineleyen belirtiler. Yavaşça gelişen, sinsi, uzun süreli
• CINCA: Kronik infantil nörolojik, kutanöz ve artiküler sendrom, CAPS hastalıklarından biri; NOMID'in bir başka adı, CAPS'ın en şiddetli formu
• Komorbidite: Eşzamanlı hastalık
• Konjunktivit: Göz konjunktivasının iltihaplanması
• CRP: C reaktif protein, kısaltılmış CRP, karaciğerde üretilen bir plazma proteindir ve akut faz proteinlerine aittir. Vücutta bir iltihabı gösteren proteindir
• Kütanöz: Cilt ile ilişkili
• Sitokin: Bağışıklık sistemindeki haberci madde
• Sitopeni: Belirli tipteki çok az hücre

D

• Tanı: Bir hastalığın doktor tarafından tanımlanması
• Ayırıcı tanı: Belirtiler için bir açıklama görevi görebilecek tüm tanıların toplanması ve geçerli olup olmadıklarının kontrol edilmesi
• DNA: Deoksiribonükleit asit (DNA), vücutlarımızın şablonunu oluşturan genetik bilgilerin kimyasal yapısına verilen addır

E

• Entezit: Tendinit
• Enzim: Maddelerin parçalanmasını veya oluşturulmasını hızlandıran bir protein gibi bir moleküldür

F

• FCAS: Soğuğa bağlı ailevi otoenflamatuvar sendrom; CAPS hastalıklarından biridir
• Kaynağı bilinmeyen ateş (FUO): Bu, farklı günlerde (>38°C) ortaya çıkan ve en az üç hasta ziyareti veya hastanede üç gün süresince yapılan gerekli testlere rağmen tanısını belirsiz olan, üç haftadan uzun süren ateş anlamına gelir
• Ateş sendromu: Çoğunlukla cilt, mukoz membranları, seröz membranları ve eklemler gibi diğer bulguların eşlik ettiği yineleyen ateş nöbetleri ile tanımlanır.

G

• Gen: Bir proteini kodlayan DNA'nın bir bölümüdür. Bir hastalığın genler aracılığıyla geçmesi durumunda aile üyelerinden/akrabalardan geçebileceği anlamına gelir. Kahverengi saç gibi özellikler de bu yolla geçer. Her iki ebeveynin de kahverengi saçı varsa çocuklarının da kahverengi saçlı olması olasıdır. Aynı şey CAPS için de geçerlidir: Bir ebeveyn CAPS'ten muzdaripse, çocukta CAPS gelişmesi büyük olasılıktır
• GUT atağı: GUT ile ilişkili küçük şişkinlikler (nodüller)
• GUT: Kanda çok fazla ürik asidin biriktiği ve ürik asit birikim formasyonu ile sonuçlandığı metabolik hastalıktır
• GUT artrit: Eklemlerde GUT bulgusu

H

• Kalıtsal periyodik ateş sendromları: Ayrıca otoenflamatuvar sendrom olarak da adlandırılır; çoğunlukla cilt, mukoz membranları ve eklemler gibi diğer bulguların eşlik ettiği yineleyen ateş nöbetleri ile tanımlanır
• Kalıtsal: Ebeveynlerden çocuklara geçmiş
• HIDS: Hiperimmünglobülinemi D Sendromu
• HPF: Kalıtsal periyodik ateş sendromları
• Hiperürisemi: Kandaki ürik asit seviyesindeki artıştır

I

• İdiopatik: Kökeni belirsiz
• IgD: İmmünoglobulin D, D sınıfı antikorlar
• IL-18: İnterlökin 18, bağışıklık sisteminin önemli bir haberci maddesi
• IL-1ß: İnterlökin 1ß, bağışıklık sisteminin önemli bir haberci maddesi
• IL-6: İnterlökin 6, bağışıklık sisteminin önemli bir haberci maddesi
• Bağışıklık sistemi: Vücudun hastalıklara karşı savunma sistemi
• İnsidans: Belirtilen bir sürede söz konusu popülasyonda belirli bir hastalığın yeni vakalarının sayısı
• İnfantil: Bebeklik dönemindeki çocuk ile ilişkili (genellikle yaklaşık bir yaşına kadar)
• Enfeksiyon: Mikroorganizmalardan kaynaklanan iltihap
• İltihap: Vücudun enfeksiyon veya yaralanmalara karşı korunmak için kendi doğal savunmaları. Otoinflamasyonu olan kişiler kaynağı enfeksiyon veya yaralanma olmayan iltihaplarla ilişkili belirtilerden muzdarip olurlar. İltihap, enfeksiyon ya da yaralanma ile ilişkili olan lokal kızarıklık, şişkinlik ve yüksek ateşi içerebilir
• Enflamatuvar hastalık: İltihaptan kaynaklanan bir hastalıktır. CAPS, otoenflamatuvar hastalık olarak adlandırılan özel bir enflamatuvar hastalık türüdür. Ayrıca bkz. "otoenflamatuvar"
• İnterlökin: Vücudun kendi bağışıklık sistemi hücrelerinin haberci maddeleri
• Aralıklı: Arasında, kesintili
• JIA: Juvenil İdiopatik Artrit, çocuklukta yaygın olan romatizma hastalığı
• Jüvenil: Çocuklukta

K

• Böbrek hasarı: Böbrekte patolojik değişikliklerden kaynaklanan böbrek işlev bozukluğu; diğerlerinin yanı sıra, normalde idrar ile atılan ve artık vücutta toksik hale gelen maddelerin kanda artışına yol açar
• Böbrek taşları: İdrar yolunda (böbrekler, üreter, mesane) ürik asit ürün parçalarından oluşan birikimler Bunlar, üriner taşlara yol açabilir

L

• Lökositoz: Lökositoz, kandaki beyaz kan hücrelerinin (lokositler) sayısındaki bir artış anlamına gelir

M

• Makrofaj: Bağışıklık sisteminde istilacı mikropların yutulması ve sindirilmesinden sorumlu bir hücre türüdür
• MAS: Makrofaj aktivasyon sendrom, SJİA'da tehlikeli, sepsis benzeri komplikasyon
• MEFC geni: Değişmesi (mutasyonu) Akdeniz ateşinin oluşumuna neden olan gen
• MNU kristalleri: Ürik asit tuz kristalleri
• Monoartrit: Yalnızca bir eklemde ortaya çıkan artrit
• Monosiklik: Bir kerelik
• Monosit: Bağışıklık sistemi hücresi
• Mutasyon: Genlerdeki değişiklikler
• MVK: Mevalotan kinaz
• MWS: Muckle-Wells sendrom, CAPS hastalıklarından biri
• Miyaliji: Kastaki ağrı

N

• Neonatal: Yeni doğan ile ilişkili
• Nefropati: Böbrek veya böbrek işlevi hastalıklarının tıbbi terimi
• Nörolojik: Beyin, omurilik ve vücudun sinir sistemi ile ilişkili
• Nikotinik asit: Ayrıca: niasin, B kompleksinden bir vitamin
• NOMID: CAPS'ın en şiddetli formu, bir başka adı da CINCA'dır

O

• Oligoartrit: Beşten az eklemdeki artrit
• Osteoporoz: Kemiği kırıklara maruz bırakan kemik hastalığı, ayrıca "kemik erimesi" olarak da adlandırılır

P

• Patojenler: Hastalığa neden olan organizmalar
• Periyodik: Düzenli aralıklarla ortaya çıkan
• Kalıcı: Sürekli
• Fagositler: İstilacı patojenlerin yutulması ve sindirilmesinden sorumlu hücreler
• Poliartrit: Birçok eklemdeki artrit
• Polisiklik: Sürekli olarak yineleyen
• Yaygınlık: Belirli bir zamanda bir hastalığa sahip kişilerin sayısı
• Protein birikimleri: Proteinler, vücut genelinde ihtiyaç duyulan temel yapıtaşlarıdır. Bunlar, vücudun kendi savunmasından sorumlu hücrelerin önemli parçasıdır. Genellikle böbrekte neredeyse hiç protein birikimi olmaz. Böbrekteki ağır protein birikimleri, bir enfeksiyon işareti olabilir ve bir doktor tarafından hemen tedavi edilmesi gerekir
• Proteinler: Hücrelerin yapıtaşlarının oluşumunu şekillendiren amino asitlerin katlı dizileri

R

• Tekrarlayan: Yineleyen
• Romatizma: Çeşitli eklem hastalıklarının toplu terimi

S

• SAA: Serum amiloid A, karaciğerdeki iltihap sırasında oluşturulabilecek bir protein maddesidir ve ardından kanda tespit edilebilir. Kandaki yüksek SAA seviyeleri, amiloidozun bir nedenidir
• Sepsis: Günlük dilde ayrıca "kan zehirlenmesi" olarak da bilinir
• Serozit: Akciğerlerin, kalbin veya karın bölgesi ve abdominal organları saran zardaki iltihaba karşılık gelen terim
• Serum: Kanın, kan hücreleri ve fibrini (= pıhtı faktörü) alınmış ve artık pıhtılaşmayan kısmı
• SJİA: Sistemik Juvenil İdiopatik Artrit formu
• Stil hastalığı/sendromu: SJİA'nın bir başka adı
• Streptokoksi: Bakteri türü
• Belirtiler: Belirli bir hastalıkta ortaya çıkan şikayetler
• Sendrom: Belirli bir hastalık için tipik olan çeşitli belirtilerin eşzamanlı mevcudiyeti

T

• Tromboz: Kan pıhtılaşır ve kan damarlarını tıkayan pıhtılar oluşturur
• TNF: Tümör nekroz faktörü
• TNFR: reseptörü süper ailesi, üye 1A
• Topi: GUT ile ilişkili küçük şişkinlikler (nodüller)
• TRAPS: TNF Reseptörü ile ilişkili Periyodik Sendrom

U

• Ürat: Ürik asit tuzları, üratlar olarak adlandırılır
• Ürik asit: Kişilerde protein metabolizmasının son ürünü. Böbrekler, idrarla vücuttan ürik asidi atar; Kandaki yükselen ürik asit (hiperürisemi) GUT hastalığına yol açabilir
• Ürtiker: Enfalamatuvar kızarıklık